Bazı kelimelerin Türkçeleri literatürde tam olarak yerli yerine oturmadığı için yazılarımda bilinçli olarak İngilizce karşılıklarını kullanıyor olacağım. Bu kısa açıklamadan sonra hemen hızla konumuza gireyim. Birbiri ile iç içe 3 kavramdan bahsedeceğiz: Data, Knowledge ve Information.
DATA: Sanırım Datanın(Verinin) geçmişi paranın bulunmasına kadar dayanıyor. Paranın bulunması ile “borç verme”, borç verme ile birlikte de bunun kaydedilmesi ortaya çıkmış olması lazım. Zaten günümüzde de en ufak bir işletme, mesela bir bakkal dükkanı açıldığında, ilk yapacağımız iş, bir defter edinip ne aldık ne verdik kaydetmek olmayacak mı? Firmaların büyümesi ile birlikte Data üreten uygulamalar da büyümeye ve çoğalmaya başlıyor. Basit bir muhasebe paketinden sonra, Finans yazılımları, ardından ERP (ki firmanın işlevine göre dev bir data kaynağı olabilir), IK yazılımı, firma biraz daha geliştikçe CRM, Raporlama ürünleri, departmanlara özel bazı ek yazılımlar. Birde bunlara IoT ve sosyal medya kaynakları (facebook, twitter entegrasyonu vs.) eklenince firmaların “Data zehirlenmesi” geçirmemesi imkansız.
Bunu bir örnekle sabitleyelim: mutfağa girdiniz, güzel bir et yemeği yapacaksınız. Mutfağınızda yüzlerce çeşit malzemeniz var. Yani malzemelerinizin olması güzel bir şey ama henüz bir işimize de yaramıyor J
INFORMATION: Buna bilgi diyebiliriz sanırım. Firmanız güzel çalışıyor, istediğinizden de fazla (en azından hacim olarak) datanız mevcut. İş zekası projenizi yapmaya madden ve manen hazırsınız. Öncelikli amacımız bu data denizi içerisinde işimize yarayan kısmını seçmemiz olacaktır.
Bu konu o kadar çeşitli ki bundan sonra yazacağımız onlarca yazının linkini ileride burada paylaşır olacağım. Zira ETL, Data seçimi, ihtiyaç analizleri gibi dev konuları içeren bir kavram.
Biz gene sabit örneğimize dönelim: et yemeğimiz için gerekli malzemeleri seçmemiz ve bunları bize uygun olacak şekilde hazırlamamız diyebiliriz. Bizim için şimdilik gereksiz olan malzemeler nitelik ve nicelik olarak dışarıda bırakılıyor ve seçilen malzeme (data) hazırlanıyor.
KNOWLEDGE: Knowledge, bilgiden bir adım daha ötesidir, “anlayış” ya da “kavrayış” diyebiliriz. Artık hazırlanmış datamızdan ihtiyaçlarımıza uygun olarak analitik raporlarımızı çekebiliriz. Bu raporlarımız firmamızın durumunu en özetten en detaya kadar gösterebildiği gibi gelecekteki stratejik kararlarımıza da yol göstermelidir.
Özetle istediğiniz et yemeğini istediğiniz malzemeden istediğiniz kadar koyarak pişirebilirsiniz. Afiyet olsun.
No responses yet